PR Taur Matan Ruak : PD Prepara-an Ba Ukun

 

 Fontes (Opinitimor.blogspot.com)

Seremonia aniversáriu Partidu Demokrátiku (PD) ba dala 13, ne’ebé mak organiza iha Ediri, Subdistritu Maubara, Distritu Liquiça ne’e alénde partisipa husi militantes distritu 13, marka prezensa mós
Prezidenti Repúblika (PR) Taur Matan Ruak no mós Bispu Diocese Maliana, Dom Norberto do Amaral.

Iha momentu espesiál ida ne’e, la’os deit halo divertimentu atu husik kolen no dezanimu sira, maibé sai momentu reflesaun ida no mós sai momentu istóriku ba PD tanba hetan inspirasaun no korajen husi lider máximu Diocese Maliana nian no mós Xefi Estadu Timor Leste (TL) ne’e.

Amo Bispu Diocese Maliana, Dom Norberto do Amaral iha reflesaun hateten katak, PD mak nu’udar esperansa boot ba povu no nasaun doben Timor Leste (TL). Tanba fundadores PD ne’e ema foinsa’e sira deit, la’os katuas sira.

Entretantu PR Taur Matan Ruak enkoraza PD, prepara-an ba kaer ukun, tanba nasaun presiza jerasaun foun. Maibé Taur Matan Ruak dehan, wainhira kaer ukun labele hanoin ninia-an deit.

“Ha’u hakarak ajuda joven sira prepara-an simu ukun, maibé kuandu imi ukun, imi labele hanoin deit mak imi nia-an, hanoin deit mak imi nia bolsu, maibé liu-liu imi hanoin ba sira ne’ebé mak uluk fó sira nia-an ba mate, husik hela faluk no oan kiak barak, liman tohar, ain tohar barak, barak mak sei padese”, Xefi Estadu Taur Matan Ruak, no Amo Bispu Diocese Maliana Dom Norberto do Amaral, haklaken lia hirak ne’e, wainhira partisipa iha aniversáriu PD ba dala 13, iha Ediri, Subdistritu Maubara, Distritu Liquiça, Sábadu (14/06).

Taur Matan Ruak afirma katak, mesmu sira ne’ebé lalakon familia mós, sira iha foho ne’ebá, iha fatin dook, sira tau nafatin esperansa ba imi (PD, red).

Xefi Estadu ne’e fundamenta katak, nia hakarak ajuda joven sira hodi transforma esperensia ne’ebé mak nia iha. Tantu esperensia desde iha funu nia laran, tantu iha militar, polítika inklui vida familiar nian, tanba joven sira mak futuru nasaun ida ne’e nian.

“Ha’u hakarak ajuda joven sira, paraque aprofunda imi nia koñesimentu, imi nia karakter, valores no prinsípius, ne’ebé mak imi fiar, i tau ida ne’e iha funsaun ba ita nia nasaun”, Taur Matan Ruak fundamenta.

Alénde ne’e Xefi Estadu ne’e mós konklui katak, nia parte hakarak involve mós sidadaun sira iha prosesu dezenvolvimentu nasionál iha ukun rasik-an ida ne’e.

“Tanba laiha razaun, Timor foin ukun-an tinan hira, ita nia povu ketak tiha. Sira haree ita lider sira, polítiku sira hanesan ema ne’ebé satan netik sira nia dalan, ema ne’ebé halo sira sai kiak. Sira terus, sira kiak tanba ita. Sentimentu ida ne’ebé diferente liu, uluk ita sei halo funu”, katak Taur Matan Ruak.

Tanba tenik Taur Matan Ruak, wainhira sei halo funu, lider sira ne’e aman, maun, pahlawan ka heroi.

“Ohin lider sira trata ita, sira koalia ita larespeitu, sira hadook-an liu, ita hases ita nia-an liu, entaun involvimentu sidadaun sira nian fundamental. Tanba lori sira mak ita moris, maun Xanana moris, ha’u moris, lori sira mak nasaun moris”, Taur Matan Ruak deklara.

Entretantu amo Bispu Diocese Maliana, Dom Norberto do Amaral, hateten katak, Partidu Demokrátriku (PD) ne’e esperansa boot ba povu Timor iha futuru, tanba foinsa’e sira mak funda partidu ne’e.

“Ne’e tuir ha’u nia reflesaun, tanba PD ne’e esperansa boot ba Timor. Ne’e mak labele haluha. Esperansa tanba la’os katuas sira mak funda, maibé foinsa’e. Ita hotu-hotu dehan katak, foinsa’e mak lori esperansa ba Timor. Ne’eduni ita tenke tau matan ba ida ne’e”, haklaken Dom Norberto do Amaral, wainhira prezide reflesaun.

Dom Norberto mós enkoraza no hein katak, PD sei iha susesu aban bainrua, maibé husu ba PD sira tenke unidade.

“Ha’u husu ba PD sira tenke hamutuk ida deit, sé fahe malu, imi mak estraga imi nia futuru. Maibé ho esperansa ho Na’i Maromak nia tulun ha’u hein katak Maromak lori ba di’ak”, hateten Amo Norberto.

Dom Norberto haklaken, maske nia elojia PD, maibé lasignifika nia iha PD.

“PD sira, ha’u koalia ne’e la’os ha’u PD mak ne’e”, dehan Dom Norberto ho hamnasa no simu ho basa liman no hamnasa husi militantes PD nian iha fatin seremonia ne’e.

Iha okaziaun ne’e Prezidenti Partidu Demokrátiku (PD), Fernando Lasama de Araújo deklara katak, wainhira PD hakarak atu kaer ukun, tenke esforsu-an maka’as liu tan, tenke iha mudansa iha Parlamentu, husi kadeira 8 ba úniku.

Siginfika katak Lasama, ema ida tenke lori ema na’in lima atu halo mudansa iha eleisaun tuir.

“Ita tenke halo mudansa. Ita labele nafatin ho walu (8) iha Parlamentu. Sé ita mak hanesan ne’e nafatin entaun, ita tenke kaer ukun tabele nafatin, hanesan agora ne’e dadaun”, katak Lasama.

Maibé Lasama esplika, ukun hamutuk ka halo koligasaun ho Partidu ne’ebé mak iha hanoin no hakarak ne’ebé mak hanesan, ukun ne’e bele la’o to’o rohan.
 “Maibé sé ukun mak la ho hanoin no interese mak hanesan entaun ita mak nune’e nafatin”, Lamasa esklarese.

Tuir Lasama, PD harii tanba povu iha rai doben Timor Leste (TL) ida ne’e. Tanba ne’e lider máximu PD ne’e husu ba membrus estruturas tomak PD nian ne’ebé iha estrutura membrus Governu, no mós partidu husi nasionál to’o suku no aldeias tenke haka’as servisu maka’as liu tan.

Lasama fundamenta katak, hanesan Amo Bispu Dom Norberto koalia katak, PD mak esperansa boot ba povu Timor Leste (TL). Maibé mensajen Dom Norberto ne’e, dehan Lasama, la’os fasil tanba responsabilidade boot ne’ebé tula PD nia kabás.

“Maibé sente iha ita nia kabás ida-idak katak buat ne’e todan. Atu implementa, atu fó resposta ba povu ninia hakarak ne’e, liu husi servisu, liu husi ita ninia komportamentu, ita nia hadomi rai ida ne’e, ita nia domin ba povu ida ne’e”, hateten Lasama.

Prezidenti PD no aktual Vise Primeiru Ministru ne’e konklui katak, nia iha ona esperensia kaer ukun, iha ezekutivu no mos lejilativu, tanba ne’e nia promete hakarak sai Vise Primeiru Ministru ida ne’ebé mak di’ak duni iha públiku nia matan.

“Iha ezekutivu ita aprende, liu husi servisu hamutuk ho maun boot Xanana Gusmão, ho nia lideransa ita aprende, servisu liu husi Parlamentu Nasionál, husi lejislativu, aprende hamutuk ho maun Lu-Olo, Prezidenti Parlamentu Nasionál Primeiru Lejislatura, atan ha’u ba tutan tinan lima, aprende buat ruma iha ne’ebá, agora dadaun ita hotu-hotu no povu Timor Leste tomak hatene, katak ha’u servisu hanesan liman sorin maun Xanana ninia, Primeiru Ministru ninia, ha’u promete ba povu ba nasaun mak ne’e, katak ha’u sei haka’as-an atu sai Vise Primeiru Ministru ida ne’ebé mak di’ak. Sé ladun di’ak karik tanba kbiit ou tanba matenek mak lato’o”, deklara Lasama ho fuan no laran ba nia militantes rihun resin ne’ebé mak partisipa iha seremonia aniversáriu PD ba dala 13 iha Maubara ne’e.

Lasama mós rekoñese katak, alénde nia rasik ne’ebé asume pasta Vise Primeiru Ministru (VPM), iha mós membrus PD na’in tolu kaer pasta hanesan ministru, na’in liman mak Sekretariu Estadu, na’in rua seluk sai Vise Ministru.

Ho esperensia servisu ne’ebé mak membru sira ne’e hetan durante iha Governu, Lasama enkoraza atu implementa iha prátika tuir estatutu orgániku partidu nian.’

“Katak ita forma partidu atu serbi. Katak PD la’os ona ita ninia, maibé ema barak ninia, povu tomak ninia”, hateten Lasama.

Alénde asume responsabilidade boot, Lasama mós argumenta katak, PD tenke hanoin krítiku no iha ambisaun ne’ebé boot.

“Ha’u hakarak PD iha hanoin krítiku, ha’u hakarak PD ida-idak tenke iha ambisaun. Ambisaun ida ne’ebé mak sempre iha ninia objetivu ida katak, ha’u iha atu servi, ha’u iha tamba Timor. PD harii tanba povu Timor ida ne’e”, Lasama haklean.

Nune’e mos Lasama dehan, PD tenke haka’as tanba ho tinan no tempu barak ona mak PD aprende. Maibé wainhira nia ba iha fatin-fatin, ema barak hakilar katak, balun Timoroan bar-barak, aseita pozisaun boot para ema atu lori bondia no boatarde ba sira.

“Ida ne’e ba liur. Ita sira ne’ebé mak aseita buat ruma iha partidu laran, aseita servisu”, Lasama deklara.ixo